عطاءاللّه چیویزادهعطاءاللّه نوه محمد چیوی زاده از صاحب منصبان قضاوت در دوران عثمانی بود. ۱ - پیشینهعطاءاللّه چیوی زاده در ۱۰۴۸ به دنیا آمد. وی از شاگردان شیخ الاسلام عبدالعزیز افندی قره چلبی‌زاده بود. عطاءاللّه در مدارس گوناگونی تدریس نمود و در ۱۱۰۲ مدرّس یکی از مدارس سلیمانیه شد. ۲ - منصب قضاوتوی از ۱۱۰۳ تا ۱۱۱۹ قاضی ولایات گوناگون، از جمله قدس، شام و ادرنه بود و در ۱۱۱۹ مفتی مکه شد. وی از ۱۱۲۱ تا ۱۱۲۳ قاضی مکه و از ۱۱۲۴ تا ۱۱۲۵ قاضی استانبول و در فاصله سال‌های ۱۱۲۹ تا ۱۱۳۷ دوبار قاضی عسکر آناطولی و یک بار قاضی‌عسکر روم‌ایلی گردید. ۳ - وفاتاو از ۱۱۳۷ در جوار قبر ابوایوب انصاری عزلت گزید و در ۱۱۳۸ درگذشت و همان‌جا به خاک سپرده شد. [۱]
شیخی محمد افندی، وقایع الفضلاء، ج۳، ص۶۰۰ـ۶۰۲، در شقائق نعمانیه و ذیللری، چاپ عبدالقادر اوزجان، استانبول: دارالدعوة، ۱۹۸۹م.
[۲]
محمد ثریا، سجل عثمانی، ج۳، ص۴۷۶، استانبول ۱۳۰۸ـ۱۳۱۵/ ۱۸۹۰ـ۱۸۹۷، چاپ افست انگلستان ۱۹۷۱.
۴ - فهرست منابع(۱) ابن‌طولون، قضاة دمشق، چاپ صلاح‌الدین منجّد، دمشق ۱۹۵۶. (۲) کارل بروکلمان، تاریخ الادب العربی، ج۹، نقله الی العربیة عمر صابر عبدالجلیل، (قاهره) ۱۹۹۵. (۳) اسماعیل بغدادی، ایضاح المکنون، ج۲، در حاجی‌خلیفه، ج۴. (۴) اسماعیل بغدادی، هدیةالعارفین، ج۲، در حاجی‌خلیفه، ج۶. (۵) محمد ثریا، سجل عثمانی، استانبول ۱۳۰۸ـ۱۳۱۵/ ۱۸۹۰ـ۱۸۹۷، چاپ افست انگلستان ۱۹۷۱. (۶) حاجی‌خلیفه. (۷) صلاح‌الدین محمد خیمی، فهرس مخطوطات دارالکتب الظاهریة: الفقه الحنفی، دمشق ۱۹۸۰ـ۱۹۸۱. (۸) خیرالدین زرکلی، الاعلام، بیروت ۱۹۹۹. (۹) احمد صدقی علی شقیرات، تاریخ مؤسسة شیوخ الاسلام فی العهد العثمانی: ۸۲۸ـ۱۳۴۱ه = ۱۴۲۵ـ۱۹۲۲م، اربد، اردن ۱۴۲۳/۲۰۰۲. (۱۰) شیخی محمد افندی، وقایع الفضلاء، در شقائق نعمانیه و ذیللری، چاپ عبدالقادر اوزجان، استانبول: دارالدعوة، ۱۹۸۹م. (۱۱) احمد بن مصطفی طاشکوپری زاده، حدائق الشقائق (ترجمه شقائق نعمانیه)، ترجمه مجدی محمدافندی، استانبول: دارالدعوة، ۱۹۸۹. (۱۲) احمد بن مصطفی طاشکوپری زاده، الشقائق النعمانیة فی علماء الدولة العثمانیة، بیروت ۱۳۹۵/۱۹۷۵. (۱۳) محمد بن یحیی عطائی، حدائق الحقائق فی تکملة الشقائق، در شقائق نعمانیه و ذیللری، همان. (۱۴) نجم‌الدین محمد بن محمد غزّی، الکواکب السائرة باعیان المئة العاشرة، چاپ جبرائیل سلیمان جبور، بیروت ۱۹۷۹. (۱۵) اکرم کیدو، مؤسسة شیخ الاسلام فی الدولة العثمانیة، ترجمة هاشم ایوبی، طرابلس ۱۴۱۳/۱۹۹۲. (۱۶) عبدالحی بن عبدالحلیم لکنوی، الفوائد البهیة فی تراجم الحنفیة، کراچی ۱۳۹۳؛ ۵ - پانویس
۶ - منبعدانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «خاندان چیوی‌زاده»، شماره۵۶۳۳. |